Hugleiðsla

Enska orðið yfir hugleiðslu, eða „meditation“, þýðir að verða meðvitaður, að þekkja sjálfan sig.

Við hugsum 60.000-70.000 hugsanir á dag. 90% af þessum hugsunum eru sömu hugsanirnar og við hugsuðum daginn áður, og daginn þar áður, o.s.frv.

Vísindin og reynslan hefur sýnt að okkur líður eins og við hugsum og við hugsum eins og okkur líður. Ef við hugsum alltaf eins, þá mun líðan og líf okkar ekki breytast.

Ef að við vöknum á morgnanna og förum strax að hugsa streituhugsanir – um vinnuna, sambandserfiðleikana, bakverkinn, óþolandi samstarfsmanninn, o.s.frv. kveikjum við um leið á streitutilfinningum og vanlíðan. Þessar tilfinningar, kvíði, streita, óánægja, o.fl. virkja svo aftur samsvarandi hugsanir. Þannig er unnt að festast í hringrás neikvæðra hugsana og tilfinninga sem brýnt er að komast út úr. 

Líf okkar er spegill af því hvað við hugsum. Veröld okkar er sú sem við hugsum að hún sé. Við sjáum í reynd ekki með augunum, heldur með heilanum. Ef við hugsum neikvætt verður líf okkar neikvætt. Ef við hugsum jákvætt verður líf okkar jákvætt.

Með hugleiðslu er hægt að breyta sjálfum sér, breyta heilanum, huganum og líkamanum.

Með hugleiðslu öðlumst betri sjálfsþekkingu, getum horft inn á við og verðum meðvituð um hvað við erum að hugsa allan liðlangan daginn. Um leið og við förum að taka eftir því hvað við erum að hugsa, þá förum við að geta tekið skref í átt að því að breyta þessum hugsunum.

Með hugleiðslu fáum við betri skilning á því hver við erum og hvað er að gerast innra með okkur og hvað við þurfum að gera til að öðlast betra líf, betri líðan og/eða ná fram þeim breytingum sem við þráum.

Með hugleiðslu slökum við á og vinnum gegn streitu og kvíða. Þannig er það ekki eingöngu líkaminn sem slakar á í hugleiðslunni, heldur einnig hugurinn. Þegar hugur og líkami lærir að slaka á förum við að vinna gegn skaðlegum áhrifum streitunnar, t.d. hafa rannsóknir sýnt að hugleiðsla styrkir ónæmiskerfið, getur virkað eins og áhrifarík flensusprauta, ýtir undir endurnýjun fruma líkamans, dregur úr öldum og eykur vellíðan, slökun og ánægju. Við verðum heilsuhraustari, glaðari og afslappaðri. Lífið verður betra.

Það var dásamlegt að sjá fréttir af þeim ótrúlega árangri sem Borgarholtsskóli náði með því að kenna starfsfólkinu sínu að stunda innhverfa íhugun eða hugleiðslu. Kostnaður vegna langtímaveikinda starfsfólks lækkaði um tvo þriðju, en fyrir skólann var þetta spurning um tugi miljóna kostnað sem sparaðist. 

Þú þarft ekki að vera hugleiðslugúru eða munkur til að stunda hugleiðslu. Allir geta hugleitt. Þú þarft ekki annað en að setjast niður, loka augunum, draga djúpt inn andann og slaka á. Æfingin skapar meistarann!

 

Meiri fróðleik tengdan þessu má finna á facebook síðu undirritaðrar:

https://www.facebook.com/Sara-P%C3%A1lsd%C3%B3ttir-d%C3%A1lei%C3%B0ari-107778964021951/?modal=admin_todo_tour

 

Virkjaðu kraftinn innra með þér

Hvers vegna eru sumir daprir, en aðrir hamingjusamir? Hvers vegna eru sumir lífsglaðir og njóta velgengni, en aðrir fátækir og vansælir? Hvers vegna eru sumir haldnir kvíða og ótta, á meðan aðrir eru fullir af öryggi og trúfestu? Hvers vegna njóta sumir gríðarlegrar velgengni á meðan öðrum mistekst? Hvers vegna eiga sumir svo auðvelt með að hugsa jákvætt, á meðan aðrir virðast fastir í neikvæðni? Hvers vegna geta sumir læknast af sjúkdómum, á meðan öðrum hrakar? Svarið liggur í undirmeðvitundinni. 

Hugur okkar er afar magnað fyrirbæri sem fær allt of litla athygli í almennri umræðu. Hugur okkar er tvískiptur. Annars vegar erum við með hinn meðvitaða huga eða meðvitundina (conscious mind) og hins vegar undirmeðvitund (subconscious mind).

Talið er að meðvitundin okkar sé eingöngu 5% af huga okkar en undirmeðvitundin sé 95%. Hefur þessi skipting oft verið sett myndrænt fram þar sem meðvitundin er toppurinn á ísjakanum en undirmeðvitundin það sem er fyrir neðan eða er “falið”.

Mjög mikill munur á þessum tveimur ólíku hlutum hugans. Meðvitundin er hinn skapandi hugur en undirmeðvitundin er hinn forritaði hugur, hugur hefða og venja. Saman stjórnar hugurinn í heild sinni lífi okkar, hegðun, líðan og heilsufari og af þessum tveimur hlutum hugans gegnir undirmeðvitundin aðalhlutverki enda talið að hún sé 95% en meðvitundin eingöngu 5%.

Undirmeðvitundin er eins og harði diskurinn, þar eru allar upplýsingar geymdar, allar minningar, allt sem við höfum lært, lesið, séð og upplifað. Undirmeðvitundin stýrir líka öllu sjálfvirka kerfinu okkar, hjarta- og æðakerfinu, öndun, meltingu, sér um að breyta matnum sem við borðum í næringu og skila út restinni, stjórnar því hvernig hárið vex.

Fyrstu 7 ár ævinnar er undirmeðvitundin galopin og eru þessi ár hugsuð til þess að forrita huga okkar. Tilgangurinn er sá að börn geti lært allt það sem þau þurfa til að verða einstaklingar í því samfélagi sem við lifum í, læra að tala, ganga, borða, læra siði og venjur o.s.frv. Allt sem við sjáum, heyrum, lna þegar það fullorðnast,  oft breytist ir okkur gðunarmynstrum, l æfingin gerði það að verkum ið að h undirmeðvitund (subconsciærum af umhverfi okkar, foreldrum, systkinum og öðru fólki í lífi okkar, fer beint inn í undirmeðvitund okkar og verður að forriti eða “prógrammi”. Það forrit getur síðan spilað í undirmeðvitund okkar það sem eftir er, nema við tökum meðvitaða ákvörðun um að breyta forritinu en oft getur það reynst erfitt. Allt að 95% tímans göngum við fyrir þessum sjálfvirku forritum sem eru til staðar í undirmeðvitund okkar og þau stjórna lífi okkar.

Vísindin hafa sýnt fram á að því miður eru u.þ.b. 70% af þessum forritum sem við fáum frá öðru fólki í barnæsku neikvæð eða óhjálpleg og jafnvel skaðleg.

Ef líf okkar stjórnaðist eingöngu af meðvitund okkar væri líf okkar í samræmi við vilja okkar, óskir og drauma. En því miður er það ekki svo, þá væru allir að lífa sínu drauma lífi. Líf okkar stjórnast fyrst og fremst af forritunum í undirmeðvitund okkar eða 95%. Þessi forrit sem við fengum frá öðru fólki fyrstu 7 ár ævinnar eru eðli málsins samkvæmt ekki endilega í samræmi við okkar vilja, drauma eða markmið. Á móti kemur að ef við hefðum ekki þessi forrit í undirmeðvitundinni okkar, þyrftum við sífellt að læra aftur og aftur að ganga, lesa, keyra bíl, o.s.frv. en það myndi gera líf okkar ansi erfitt. Þannig erum við bæði með jákvæð og neikvæð forrit.

Stundum skemmum við fyrir sjálfum okkur og skiljum svo ekkert í því hvers vegna við hegðum okkur þvert á markmið okkar og áætlanir. Meginástæðurnar fyrir því að við eigum oft svo erfitt með að ná markmiðum okkar, breyta einhverjum venjum eða hegðunarmynstrum, lífsreglum eða öðru sem þvælist fyrir okkur í lífinu eru einmitt þessi forrit í undirmeðvituninni. Forritin eru líka ástæðan fyrir því hvers vegna fólk, jafnvel þótt það vilji það ekki, svo oft breytist í foreldra sína þegar það fullorðnast, við fáum sömu forritin í undirmeðvitund okkar frá foreldrum okkar, og foreldrar okkar fengu frá sínum foreldrum.                                

Þegar forritin í undirmeðvitund okkar eru í ósamræmi við það sem við viljum eða þráum, þá segir það sig sjálft að 95% vinna alltaf 5%. Sama hversu harðákveðin við erum í því að missa þessi 5 aukakíló, ef við erum með forrit sem segir okkur að þetta sé of erfitt, að við getum þetta ekki, að við eigum þetta ekki skilið, eða t.d. að maður eigi að verðlauna sig með mat, getur það unnið gegn okkur með þeim hætti að okkur mistekst.  

Forritin í undirmeðvitundinni geta þannig tekið frá okkur frjálsan vilja!

Ef þig dreymir um að byrja að vakna kl. 6 á morgnanna til að fara út að hlaupa en þú gefst upp eftir 1-2 skipti eða þú virkilega kvelst og pínist við þetta eru allar líkur á að þú sért með forrit í undirmeðvitundinni sem vinnur gegn þér. Ef að þig dreymir um að stofna fyrirtæki en þú ert þess í stað fastur í 9-17 vinnunni þinni árum saman ertu með forrit í undirmeðvitundinni sem vinnur gegn þér. “Ég er ekki nógu klár, ég er ekki nóg, mér mun mistakast”, o.s.frv.

En hvernig vitum við hvaða forrit við erum með í undirmeðvitund okkar og hvernig breytum við þeim?

Ef 95% af lífi þínu stjórnast af forritum í undirmeðvitund þinni þá þarftu einungis að skoða líf þitt til að komast að því hvaða forrit þú ert með. Það sem þú hefur alltaf átt auðvelt með að gera og fá fram í þínu lífi, stafar af því að þú ert með forrit sem hjálpar þér að ná því fram. En ef þú hefur alltaf þurft að erfiða með suma hluti, þarft virkilega að leggja þig fram við að ná einhverju fram í lífinu, jafnvel án árangurs, þá ertu með forrit í undirmeðvitundinni sem vinnur gegn þér. Ef þú ert óhamingjusamur en skilur ekki hvers vegna eru líkur á að rótina sé að finna í undirmeðvitundinni.

Það eru til leiðir til breyta þessum forritum og skipta þeim út fyrir heilbrigð forrit. Það er hægt að gera með dáleiðslu, þar sem við höfum beinan aðgang að undirmeðvitundinni. Það er einnig hægt að gera með sjálfsdáleiðslu og endurtekningu. Dáleiðsla er náttúrulegt ástand sem allir fara í, t.d. rétt áður en við sofnum og svo rétt eftir að við losum svefn á morgnanna. Með því að fara endurtekið með jákvæðar staðhæfingar á þessu tímum sólarhrings getum við endurforritað okkur sjálf. Það getur tekið tíma en það er svo vel þess virði. Undirmeðvitundin okkar er alvitur, veit allt um okkur og er gríðarlega öflug. Þegar við lærum að virkja kraft hennar og fá hana til að vinna með okkur þá getur hún unnið kraftaverk í lífi okkar.

 

Hvernig vinnum við gegn skaðlegum áhrifum streitu?

Grein birtist á Smartlandi þann 12.11.19

https://www.mbl.is/smartland/heilsa/2019/11/12/hvernig_vinnum_vid_gegn_skadlegum_ahrifum_streitunn/

 

Í síðasta pist­il mín­um á Smart­land fjallaði ég al­mennt um streitu, áhrif henn­ar og or­sak­ir og hvernig við get­um fram­leitt streitu­ástand með hugs­un­um okk­ar ein­um sam­an. Vís­ind­in hafa sýnt að streita veik­ir og jafn­vel slekk­ur á ónæmis­kerf­inu okk­ar með þeim af­leiðing­um að við get­um orðið veik. Við erum ein­fald­lega ekki byggð til að þola lang­tíma streitu­ástand.

Ein­kenni viðvar­andi streitu geta m.a. verið pirr­ing­ur, geðlægð, finn­ast maður vera að missa tök­in, ráða ekki við neitt, ein­beit­ing­ar­erfiðleik­ar, lágt sjálfs­mat, ein­mana­leiki, forðun­ar­hegðun, orku­leysi, höfuðverk­ir, hraður hjart­slátt­ur, svefn­leysi, viðkom­andi nær sér í all­ar um­gangspest­ir, eyrna­suð, sí­felld­ar áhyggj­ur, nei­kvæðni o.fl.

Það eru lít­il tak­mörk fyr­ir því hvaða sjúk­dóm­um streita get­ur valdið, allt frá krón­ísk­um verkja­vanda­mál­um, síþreytu, kvíða, þung­lyndi, hjarta­sjúk­dóm­um, melt­ing­ar­vanda­mál­um, háum blóðþrýst­ingi, húðvanda­mál­um og jafn­vel krabba­meini.

Ég tek það fram að ég er ekki lækn­ir en vís­ind­in hafa sýnt fram á þetta og hver sem er get­ur sótt upp­lýs­ing­ar um þetta á net­inu. Það er gríðarlega mik­il­vægt að við séum meðvituð um þetta og lær­um aðferðir við að draga úr streitu í lífi okk­ar.

Hvers vegna get­ur verið svona erfitt að koma sér út úr streitu­ástandi? Stór hluti vand­ans er sá að fólk fest­ist í nei­kvæðu hugs­ana­mynstri, jafn­vel ómeðvitað. Þess­ar hugs­an­ir tengj­ast oft ein­hverju sem gerðist í fortíðinni, t.d. áfalli eða erfiðu tíma­bili sem vakti hjá okk­ur sterk­ar nei­kvæðar til­finn­ing­ar eins og kvíða, áhyggj­ur, sær­indi eða reiði. Þegar við för­um að hugsa þess­ar hugs­an­ir end­ur­vekj­um við þess­ar nei­kvæðu til­finn­ing­ar og und­irmeðvit­und­in okk­ar ger­ir ekki grein­ar­mun á ímynd­un eða raun­veru­leika. Niðurstaðan er sú að hug­ur okk­ur túlk­ar hugs­an­irn­ar og til­finn­ing­arn­ar þannig að áfallið eða erfiða lífs­reynsl­an sé að ger­ast þá og þegar, aft­ur og aft­ur. Þess­ar nei­kvæðu hugs­an­ir viðhalda svo streitu­ástand­inu.

Og þannig lif­um við í fortíðinni. Streit­an ræn­ir okk­ur lífs­gæðum. Ger­ir okk­ur ókleift að vera við sjálf eða vera eins og við vilj­um vera, lifa því lífi sem við vilj­um lifa.

Við mót­um sjálf okk­ur og líf okk­ar með hugs­un­um, til­finn­ing­um og hegðun. Okk­ur líður eins og við hugs­um og við hegðum okk­ur í sam­ræmi við hugs­an­ir okk­ar og til­finn­ing­ar. „Ég er ekki í skapi til að fara í rækt­ina núna“, „ég er ekki í stuði til að fara í bíó með vin­un­um“, „ég er eng­an veg­inn að nenna að fara í vinn­una í dag“, „ég er ekki að meika neitt“, „ég er að drep­ast í bak­inu/​höfuðverk“, o.s.frv.

Hvað er til ráða? Það er ekki endi­lega raun­hæft að minnka streitu­valda með því að fara niður í 50% starf eða hætta að hugsa um veikt, aldrað for­eldri. Góð byrj­un er að setj­ast niður, loka aug­un­um og draga djúpt inn and­ann. Gefa lík­ama þínum og huga skip­an­ir um að slaka á og hægja á hugs­un­un­um. Mjög gott og ein­falt að byrja með því að fara á youtu­be.com og finna stutta, leidda hug­leiðslu (gui­ded med­itati­on), t.d. um já­kvæðar hugs­an­ir. Þetta get­ur verið erfitt í fyrstu, en æf­ing­in skap­ar meist­ar­ann. Þú þarft ekki að fara á hug­leiðslu­nám­skeið eða æfa þig í 10 ár, bara byrja smátt. Til dæm­is 5 mín­út­ur á hverj­um degi. 

Smátt og smátt leng­ist tím­inn og maður fer að hafa meiri stjórn á hug­an­um, fer að taka bet­ur eft­ir því hvað maður er að hugsa, og fer að geta breytt því. Maður fer að hugsa skýr­ar og meira í nú­inu og um framtíðina, frem­ur en um fortíðina. Með slök­un­inni kem­ur betri and­leg og lík­am­leg líðan. Breyt­ing­ar koma með end­ur­tekn­ingu, það þarf æf­ingu til að breyta nei­kvæðum hugs­un­um í já­kvæðar hugs­an­ir, rétt eins og maður þarf að æfa sig í rækt­inni til að fá kúlurass. 

Önnur leið sem er mjög áhrifa­rík er dá­leiðsla eða sjálfs­dá­leiðsla. Þá fer maður í enn dýpri slök­un og hef­ur bein­an aðgang að und­irmeðvit­und­inni og all­ar breyt­ing­ar verða hraðari og auðveld­ari. Þar er hægt að skipta út óhjálp­leg­um „for­rit­um“ í hjálp­leg. Hin djúpa slök­un kem­ur manni í ástand sem er þver­öfugt við streitu og hjálp­ar heil­an­um og lík­am­an­um að vinna bet­ur sam­an. Ónæmis­kerfið styrk­ist. Ég mun fjalla sér­stak­lega um und­irmeðvit­und­ina og for­rit­in í henni í fleiri pistl­um hér á Smartlandi og hvet ykk­ur til að fylgj­ast með.

Byrjaðu strax. Ekki gef­ast upp. Það hafa all­ir 5 mín­út­ur. Gefðu þér þessa gjöf og gerðu slök­un og hug­leiðslu að jafn sjálf­sögðum hlut og að bursta tenn­urn­ar á morgn­anna. Áhrif­in eru skjót­virk­ari, já­kvæðari og meiri en þú held­ur.

 

 

 

Í streituástandi 70% tímans

Grein birtist á Smartlandi þann 6.11.19 

https://www.mbl.is/smartland/frami/2019/11/06/i_streituastandi_70_prosent_timans/

 

Við hugsum 60-70.000 hugsanir á dag, alla daga. Af þessum 60-70.000 hugsunum eru langflestar, eða u.þ.b. 90% þeirra, nákvæmlega sömu hugsanirnar og við hugsuðum daginn áður og daginn þar áður og svo framvegis.

 

Samkvæmt rannsóknum sem gerðar hafa verið á streitu í lífi fólks í hinum vestræna heimi erum við í streituástandi u.þ.b. 70% af þeim tíma sem við erum vakandi. Þetta þýðir að 70% af hugsunum okkar eru streitutengdar og því til þess fallnar að framleiða streituhormón og fleiri efnabreytingar sem geta verið svo skaðlegar heilsu okkar, líðan og velferð.

 

Þegar við erum að hugsa streitutengdar hugsanir, t.d. um það hvað við eigum margt ógert eftir í vinnunni, veikindi sem við eða einhver nákominn okkur er að glíma við, fjárhagsvandræði, sambandserfiðleika, o.s.frv., förum við í svokallað “fight-flight-or-hide-mode” eða flótta og ótta viðbragð. Hugsanirnar segja heilanum og líkama okkar að hætta sé aðsteðjandi, og heilinn og líkaminn bregst við með því að undirbúa okkur undir að flýja, berjast eða fela okkur.

 

Blóðinu er pumpað út í vöðvana sem spennast upp, hjartað byrjar að slá hraðar og við verðum á tánum til undirbúnings því að takast á við hættuna. Við setjum ofureinbeitingu á umhverfið okkar, á hið efnislega. Við verðum eigingjarnari, sjálfselskari því öll okkar orka verður að fara í að bjarga sjálfum okkur frá hættunni. Við förum að búa okkur undir það versta, til að vera viðbúin fyrir slíkt og þannig auka líkurnar á að ná að bjarga okkur, sama hvað mun dynja á. Skilaboðin sem heilinn fær og sendir líkamanum að nú er tími til að bjarga sjálfum sér, nú sé ekki tíminn fyrir að elska, slaka á, gefa af sér, borða eða hvílast.

 

Afleiðing þessa er m.a. sú að heili og líkami fara að starfa á mjög ósamhverfan máta. Vísindin hafa löngu sýnt fram á skaðsemi þessa ástands á líkama og líðan og hvernig streita getur búið til sjúkdóma, bæði andlega og líkamlega.

 

Engin lífvera er í stakk búin til að lifa í viðvarandi streituástandi. Streita er ástand sem er ætlað til að bjarga okkur út úr tímabundnu hættuástandi. Það líkamsástand sem skapast í streitunni er svo þungbært að okkur er einungis ætlað að vera í því í stutta stund, þar til hin aðsteðjandi hætta er liðin hjá, þar til við höfum náð að ,,flýja undan rándýrinu“.

 

Antilópan sem flýr undan ljóninu fer í heilmikið streituástand á meðan á eltingarleiknum stendur, en um leið og hún kemst undan er hún farin að bíta gras í rólegheitum og streituástandinu léttir. Ólíkt öðrum dýrum í dýraríkinu hins vegar, höfum við mannskepnurnar þann eiginleika að geta skapað þetta streituástand eingöngu með hugsunum okkar, jafnvel þótt engin raunveruleg hætta sé í reynd á ferð. Þ.a.l. geta hugsanir okkar gert okkur veik.

 

Á meðan við erum alltaf að hugsa sömu hugsanirnar, framköllum við sömu líðanina, sömu tilfinningarnar, og sömu hugsanirnar og sömu tilfinningar kalla á sömu upplifunina og sömu lifnaðarhættina. Þetta er hringrás sem auðvelt er að festast í, við hugsum neikvæðar, kvíðavaldandi hugsanir með þeim afleiðingum að við verðum kvíðin. Um leið og við finnum fyrir kvíðanum, hugsum við fleiri kvíðahugsanir og svo koll af kolli. Á meðan við náum ekki að breyta þessum oft á tíðum sjálfvirku, neikvæðu hugsunum höldum við áfram að framkalla sömu tilfinningarnar og þessar hugsanir og tilfinningar móta síðan líf okkar og umhverfi.

 

Það sem við setjum fókus á það vex. Því neikvæðari sem hugsanir okkar eru, því neikvæðara verður líf okkar. Því jákvæðari sem hugsanir okkar eru, því jákvæðara verður líf okkar. Líf okkar er í rauninni spegill eða eftirmynd af hugsunum okkar og tilfinningum. Viljum við breyta lífi okkar, sjálfum okkur og umhverfi okkar verðum við að breyta þessum hugsunum og tilfinningum. Til þess að það sé hægt þarf að verða meðvitaður um það hvað maður er að hugsa og eftir atvikum breyta því. Það er vel hægt, t.d. með hugleiðslu. Allar sannar breytingar koma innan frá og það er undir okkur sjálfum komið að skapa það líf sem við viljum og gera þær breytingar sem við viljum fá fram.

 

Eins og hinn frægi rithöfundur Earl Nightingale orðaði það:

 

“Your world is a living expression of how you are using and have used your mind.” 

 

 

Sara Pálsdóttir

Höfundur er dáleiðari